Uitrol van Antwerpse slimme autodeelplaatsen nadelig voor de cambio-gebruiker
“Stad Antwerpen begint met de uitrol van een netwerk van slimme autodeelplaatsen. In totaal komen er 19 nieuwe locaties, met 35 elektrische en 58 gewone autodeelplaatsen, waardoor er verspreid in de stad 93 extra parkeerplaatsen voor autodelen bijkomen.” Zo lanceerde de stad recentelijk een heuglijk persbericht…
93 autodeelplaatsen extra, bovenop de bestaande… en meer op komst: dat klinkt toch goed? Toch zijn wij voorlopig geen fan van deze ‘slimme’ autodeelplaatsen. We verklaren ons even nader.
Op termijn verdwijnen je vaste cambio-standplaatsen
In een eerste fase worden volgens het plan van de stad enkel de voorbehouden cambio-plaatsen binnen een straal van 250 meter van een nieuwe 'slimme' autodeelplaats afgebouwd. Op termijn gaan echter alle voorbehouden cambio-standplaatsen ‘in transitie’ en zullen er dus niet langer voorbehouden standplaatsen voor cambio zijn in Antwerpen.
Er wordt geen rekening gehouden met de noden van de verschillende autodeelsystemen
Die 93 extra plaatsen zijn bovendien relatief. Ze moeten verdeeld worden onder 4 autodeelaanbieders (alles samen goed voor ca 600+ deelvoertuigen en enkel cambio alleen al plant volgend jaar 65 extra wagens bij te plaatsen). De stad kiest er bewust voor geen onderscheid te maken tussen verschillende autodeelsystemen (bijvoorbeeld met of zonder reservatiemogelijkheid). Deze keuze is - ons inziens - een gemakkelijkheidsoplossing die voorbij gaat aan de verschillende impact van elk deelwagensysteem op wagenbezit en de beoogde doelen op het gebied van modal shift, leefbaarheid, bereikbaarheid en duurzaamheid in Antwerpen.
Voor standplaats-gebaseerde concepten als cambio heeft dit de grootste impact: wij kunnen niet vooraf voorspellen of en waar er plaatsen vrij zullen zijn en kunnen jou en de andere gebruikers niet langer vooraf communiceren waar de wagen opgehaald zal kunnen worden.
Samengevat: op vrij korte termijn dreigt het netwerk, dat opgebouwd werd in 15 jaar, volledig afgebroken te worden en kunnen we jou - op termijn - wellicht enkel nog zone-wagens aanbieden.
Jouw gebruikscomfort dreigt te verminderen
Het verdwijnen van die vaste ophaalpunten vinden we jammer voor jou/onze gebruikers omdat vaste standplaatsen je heel wat voordeel bieden. Denk maar aan het feit vooraf te weten waar je je deelwagen kan ophalen en de gemoedsrust na terugkeer verzekerd te zijn van een voorbehouden plekje. Extra makkelijk als je bovendien met kinderen of veel bagage naar de wagen moet, als je met de fiets je wagen wil ophalen, als je met een drukke agenda zit met veel meetings, … Laat staan als je wil combineren met trein, tram of bus. Je weet wel waar je af kan stappen van het openbaar vervoer, maar je weet niet of en waar je wagen in de buurt zal staan. Ideaal is dit niet als je fan bent van ketenmobiliteit.
Minder efficient gebruik van openbare ruimte in Antwerpen
Maar we betreuren deze keuze van de Stad ook voor alle Antwerpenaren...
- … omdat een verminderd gebruiksgemak er mogelijk een aantal mensen van zal weerhouden de eigen wagen van de hand te doen (en er dus minder wagens uit het straatbeeld dreigen te verdwijnen, ten koste van die Antwerpenaren voor wie een eigen wagen wel een must is).
- … omdat het zoeken naar een vrij plekje tot meer sluipverkeer in de Antwerpse wijken zal zorgen.
- ... omdat we meer deelwagens op straat zullen moeten zetten die minder efficiënt ingezet worden (minder gebruik, meer stilstand).
- … omdat het ontbreken van vaste locaties ketenmobiliteit bemoeilijkt (elke overstap wordt sowieso al afgestraft, laat staat als je dan nog eens op zoek moet naar je wagen in de wijk)
De wetenschappelijke consensus omtrent autodelen wordt niet gevolgd
De stad Antwerpen maakt deze keuze terwijl er een pak internationale studies zijn die aantonen dat net standplaats-gebaseerde systemen een grote impact hebben op wagenbezit (1 cambio-wagen haalt tot 14 wagens van straat), op wagengebruik (cambio-gebruikers rijden minder met de wagen) en op het gebruik van duurzame modi als fiets, bus, tram, … Minder impact op de leefbaarheid van de stad, daar kunnen we niet blij mee zijn, toch?
Hoe kunnen slimme autodeelplaatsen wel goed ingezet worden?
Cambio is uiteraard niet tegen verandering en vindt het op zich positief dat de stad stappen zet om autodelen verder te ondersteunen, maar we betreuren de concrete uitwerking op het terrein. Echt ‘slimme’ autodeelplaatsen zouden potentieel een positieve impact kunnen hebben, maar zoals ze nu gedefinieerd zijn zorgen ze voor een rem op de verdere groei van een divers autodeelaanbod.
De stad Antwerpen had ook kunnen kiezen om wel onderscheid te maken tussen verschillende systemen (zoals voorgesteld door de sector) waarin elk systeem zijn plek heeft en zijn sterktes ten volle kan uitspelen. De stad Antwerpen had ook kunnen kiezen om bestaande standplaatsen niet te schrappen en deze extra plaatsen echt als uitbreiding te beschouwen en zo een divers aanbod mogelijk te maken dat de stap naar deelmobiliteit gemakkelijker maakt.
Natuurlijk hebben we lang en veel gepraat met de stad om deze tegenargumenten te verduidelijken. Helaas, zonder succes.
Impact op toekomstige elektrificatie van deelwagens?
De beslissing rond deze ‘slimme autodeelplaatsen’ heeft bovendien een grote impact op een verdere elektrificatie van ons wagenpark in Antwerpen. Planning en voorspelbaarheid (van laadinfrastructuur) nemen immers een nog belangrijkere plaats in bij elektrische wagens. Als je een elektrische cambio reserveert, wil je natuurlijk graag de zekerheid dat je die zal aantreffen met een (voldoende) geladen batterij. Zonder voorbehouden (of reserveerbare) laadinfrastructuur wordt het quasi onmogelijk om jullie een kwalitatief (elektrisch) aanbod te bieden.
Cambio pleit voor een aanpak waar elk systeem zijn plek heeft en zijn sterktes kan uitspelen, omdat we geloven dat een divers aanbod de stap naar deelmobiliteit gemakkelijker maakt. De huidige evolutie leidt ons inziens tot een verschraling van het rijke Antwerpse autodeelaanbod door iedereen in eenzelfde keurslijf te dwingen. Het klopt dat je als stad niet willekeurig privileges kan geven aan deze of gene speler. Maar je kan als stad wel je beleid afstemmen op de bekomen imact en een gedifferentieerde aanpak uitwerken, gebaseerd op vooropgestelde en voor alle spelers heldere criteria. Een gelijke behandeling dus voor al wie aan bepaalde voorwaarden voldoet.
Als blijkt - na evaluatie of bijsturing - dat bovenstaande bezorgdheden onterecht blijken, dan herzien we graag onze mening.
Tot dat moment blijven we echter terughoudend en rekenen we onszelf (alvast tot nader order) niet onder de fans van deze evolutie.
Drie jaar geleden hebben we samen met jullie de stap gezet naar zone-wagens omdat extra uitbreiding van voorbehouden standplaatsen door de stad Antwerpen niet verder gefaciliteerd werd. Net als toen blijven we verder nadenken hoe we jullie ook in deze nieuwe context de best mogelijke dienstverlening kunnen blijven aanbieden.
Bedenkingen of feedback inzake deze beslissing van de stad (nu of op termijn) kan je hieronder kwijt.
Bron beelden: AG Vespa, Tractebel - ADR Architects - Georges Descombes